Бороҕон нэһилиэгэр , ыам ыйын 8 күнүгэр “Түмсүү” сынньалаҥ киинигэр сэрии-тыыл бэтэрээннэрин, үлэ фронун кыттыылаахтарын, сэрии кэмин  оҕолорун  ытык ааттарын үйэтитэр “В.М.Прокопьев” -аатынан Тумул орто оскуолатын үөрэнээччилэрэ, сылын аайы ыытыллар, байыаннай  ыйы түмүктүүр тэрээһиннэрэ ыытылынна.Тэрээһини  салайан   ыытта бырайыак ааптара Акулина Степановна Сокольникова, “Өйдөбүнньүк” түмсүү чилиэттэрэ, ветераннар оҕолоро. Кыайыылаахтар сэрии, үлэ фронун, тыыл ветераннарын, сэрии оҕолорун – оҕолоро, сиэннэрэ, аймахтара  туруорбут анал бириистэрин  тутан үөрүүлэрэ үрдээтэ.Бу байыаннай патриотическай күрэх Тумул орто оскуолатыгар сылын аайы ыытыллар, үөрэнээччилэри элбэххэ үөрэтэр, кынаттыыр. Ол курдук үөрэнээччилэри патриотическай тыыҥҥа иитиигэ, билиигэ- көрүүгэ тардыһыыларын күүһүрдэр, хос эһэлэрин, эбэлэрин, чугас аймах дьоннорун үйэтитэн, үөрэнээччилэр бары  көрүҥҥэ көхтөөхтүк кытталлара, үтүө холобур буолар.Тэрээһин кэнниттэн нэһилиэк олохтоохторо, үөрэнээччилэр, Улуу Кыайыы 80 сылын көрсө, бүтүн Россиятааҕы  «Өйдөбүнньү чүмэчи” акцияҕа кыттыһан, “Кыайыы түһүлгэтэ” болуоссакка муһуннулар. Болуоссат килбэйэр киинигэр  сэрии, үлэ фронун, тыыл ветераннарын, сэрии оҕолорун  сырдык ааттарыгар сүгүрүйэн өйдөбүнньүк чүмэчи уурулунна.Түмүккэ күргүөмүнэн республиканскай акцияҕа кыттан Винокуров Чаҕылхан тылларыгар, Костин матыыбыгар  “Хайыһар” ырыа күргүөмүнэн  ылланна. Уоттаах сэриигэ хорсуннук кыргыспыт, биир дойдулаахтарбыт, хорсун быһыыларыгар сүгүрүйэн,  кэнчээри ыччакка сырдатар  ытык иэспит.

Бырааһынньыктыы киэргэммит нэһилиэкпит тэрилтэлэрэ, уулуссалара киһи-аймах сүргэтин көтөҕөр. Ыам ыйын 9 күнүгэр, Улуу Кыайыы өрөгөйдөөх 80  сылыгар аналлаах, долгутуулаах тэрээһиҥҥэ нэһилиэк олохтоохторо тоҕуоруһа  муһуннулар. Кыайыы парадыгар Знаменнай группа, оскуола  үөрэнээччилэрэ, “Аал” уот аҕам саастаахтар, “Көмүлүөк”  үһүс саас оскуолата, олохтоох дьаһалта, “Тумулчаана” оҕо уһуйаана, “В.М.Прокопьев”- аатынан Тумул орто оскуолата, интернат, балыыһа, ветеринария, почта “Түмсүү” сынньалаҥ киинэ, ЖКХ, нэһилиэкпит түөлбэлэрин олохтоохторо, техникалар бырааһынньыктыы киэргэнэн кэлбиттэр,  “Өлбөт үйэлээх полк”  сэрии ветераннарын мөссүөннэрин тутан  “Ураа” хаһыынан  ньиргитэн  хаамтылар.

     Торжественнай миитин  Улуу Кыайыы бочуоттаах Знамятын  киллэрииттэн саҕаланна. Знамяны күөрэччи  тутан киллэрдилэр Тумул орто оскуолатын “Сокол” байыаннай -патриотическай кулууп үөрэнээччилэрэ. Үөрүүлээх тэрээһиҥҥэ Бороҕон нэһилиэгин дьаһалтатын баһылыга Василий Петрович Алексеев нэһилиэк олохтоохторун, сэрии оҕолорун эҕэрдэлээн туран, сэрии кэмин оҕолоругар Зоя Ивановна Протопоповаҕа, Раиса Тихоновна Барашковаҕа, Юрий Егорович Чичигинаровка, нэһилиэк тэрилтэлэрэ, дьаһалта олохтообут  бэлэхтэрин, өйдөбүнньүктэри, эҕэрдэ суруктары туттарда, Ил Дархан Айсен Сергеевич Николаев  илии баттааһыннаах  юбилейнай мэтээлэ, эҕэрдэ суруга, өйдөбүнньүгэ туттарылынна. Уус Алдан  улууһун баһылыгын эбээһинэһин толорооччу Артамонов Илья Юрьевич  өйдөбүнньүк бэлэҕэ , эҕэрдэ суруга үөрүүлээх быһыыга туттарылынна. Эҕэрдэ суругунан, өйдөбүнньүк бэлиэнэн наҕараадаланна Акулина Степановна Сокольникова,  бочуоттаах мэтээлинэн наҕараадаланна Татьяна Петровна Находкина. Долгутуулаах чааска нэһилиэкпит баһылыга Василий Петрович Алексеев, анал байыаннай дьайыыга сылдьан, хорсуннук олоҕун толук биэрбит Неустроев Митрофан Николаевич төрөппүттэригэр Татьяна, Николай Неустроевтарга  республикаттан “Матери солдата”, “Отец солдата” анал түөскэ кэтиллэр мэтээли , удостоверенияны туттарда, анал байыаннай дьайыыга хорсуннук кыргыһа сылдьан олоҕун анаабыт  Атасов-Саввинов  Николай Иванович эдьиийигэр Лена Ильинична Алексееваҕа, анал байыаннай дьайыыга кытта сылдьар, хорсун уолаттарбыт төрөппүттэригэр эҕэрдэлэр туттарылыннылар.

Кэриэстэбил веногу киллэрдилэр сэрии ветераннарын оҕолоро:Иван Барашков, Петр Габышев, Владимир Находкин,Тихон Алексеев,Юрий Васильев. Биир мүнүүтэлээх тохтобул биллэриллэн, бэтэрээннэрбитигэр сүгүрүйдүбүт. Эҕэрдэ тыллары эттилэр “Аал уот” кырдьаҕастар түмсүүлэрин салайааччыта Петр Егорович Черкашин, сэрии кэмин оҕото Зоя Ивановна Протопопова, Тумул орто оскуолатын президенэ Айыына Афанасьева. Миининҥэ аҕам саастаахтар Александр Серафимович Сухонин, Наталья Сергеевна Петухова, Надежда Петровна Павлова, нэһилиэк ыччаттара, оскуола үөрэнээччилэрин, култуура үлэһиттэрэ кыттыылаах  эҕэрдэ  үҥкүүлэрэ, ырыалара ылланнылар.Нэһилиэк олохтоохторун Тумул орто оскуолатын повардара Андросова Анастасия Михайловна, Капитонова Наталья Петровна миитин кэмигэр байыаннай гречка хааһынан күндүлээтилэр. Торжественнай тэрээһин Кыайыы оһуохайынан түмүктэннэ, оһуохайы таһаарда , үлэ ветерана Наталья Сергеевна Петухова. Салгыы нэһилиэк түөлбэлэрин икки ардыгар  “Кыайыы эстафетата”  бэрт тыҥааһыннаахтык барда. Бастакы миэстэни “Дьулуур” түөлбэ, сал.Наталья Капитонова, иккис –үһүс миэстэлэри ыллылар   “Үрдэл” түөлбэ, сал.Мария Винокурова,“ Эрэл” түөлбэ,сал. Прасковья Петухова. Эстафета  кэнниттэн граната быраҕыыта 1 миэстэни “Дьулуур” түөлбэ, 2 миэстэни “Үрдэл” түөлбэ, 3 миэстэни  “Эрэл “ түөлбэ. Тэрээһин  уопсай хартыскаҕа  түһүүнэн түмүктэннэ.”Ким да умнуллубат, туох да умнуллубат”.

       «А.Р. Халдеева»  аатынан модельнай сельскай библиотекаҕа, Россияҕа уонна Республикаҕа Аҕа дойдуну көсмүскээччилэр сылларынан, Улуу Кыайыы 80 сылыгар анаан “ Саха сирэ сэрии сылларыгар” билиини-тургутар “Өркөн өй”, “Кыайыы”  историческай интеллектуальнай оонньуулар бэрт көхтөөхтүк ыытылыннылар. Дьүүллүүр сүбэ быһаарыытынан “Өркөн өй” оонньууга I миэстэни ыллылар: Зоя Ивановна Протопопова, Вера Васильевна Заровняева, Ирина Иннокентьевна Черкашина, очколара  тэҥнэһэн II миэстэни ыллылар: Наталья Сергеевна Петухова, Валентина Васильевна Кондакова, Андрей Иванович, Галина Петровна Терентьевтар дьиэ кэргэн. “Кыайыы” историческай остуол оонньуутугар кыайыылаахтарынан ааттаннылар: Зоя Ивановна Протопопова-I миэстэ, Наталья Сергеевна Петухова-II миэстэ, Ирина ИннокентьевнаЧеркашина-III миэстэ. Бары кыайыылаахтарга “Добун”  суруктар, биир дойдулаахпыт  Татьяна Петровна Ильина бэлэх кинигэлэрэ туттарылыннылар. Сэргэх тэрээһинтэн кинигэ бэлэх  тутуурдаах үөрэн-көтөн тарҕастылар.

Бороҕон нэһилиэгэр Үлэ,Эйэ,Маай бырааһынньыгар, үҥкүү Аан дойдутааҕы күнүгэр  аналлаах, үҥкүү дьоро киэһэтэ сылын аайы ткөхтөөхтүк ыытыллар. Дьоро киэһэҕэ “Тумулчаана” уһуйаан иитиллээччилэрэ,Тумул орто оскуолатын “ Күндээр” орто бөлөҕүн үҥкүү ансаамбыла, салайааччы Елена Иванова, ыччаттар «Дьиэрэҥкэй” үҥкүү бөлөҕө, салайааччы Виктория Барашкова, орто көлүөнэ “Чөмчүүнэ” үҥкүү бөлөҕө, салайааччы Елизавета Аржакова,  “Далбар” аҕам саастаахтар бөлөхтөрө, салайааччы Виктория Барашкова. Үҥкүү киэһэтигэр бииртэн биир чаҕылхай, сонун үҥкүүлэр туруоруллан, көрөөччүлэр биһирэбиллэрин ылан ытыс тыаһынан доҕуһуолланна.

Бэҕэьээ ыам ыйын 2 күнүгэр, олохтоох  библиотекаҕа туһалаах маастар кылаас ыытылынна. Маастар кылааһы ыытта, тарбаҕар талааннаах иистэнньэҥмит Анастасия Габышева - Айаана. Кини суумкалар фермуардарын хайдах  быһарга, тигэргэ үөрэттэ. Араас түүттэн саҕалары быһары, тигэри көрдөрдө. Саҕаларбытын оҕуруонан ким баҕалаах, киэргэтэбит, кытыытыгар саҕаны хайдах олордору, тигэри быһаарда. Ол кэнниттэн, кэннин клейынан туттары сүбэлээтэ. Иискэ  үгүс элбэх сүбэлэри ыллыбыт,  күммүтүн олус туһалаахтык аатаардыбыт. Талба талааннаах иистэнньэҥмитигэр Айаанабытыгар  улахан махталбытын тиэрдэбит. Дьиэтээҕи сорудахтары үчүгэйдик  толорон аҕалбыккыт диэбититтэн, олус үөрдүбүт. Уус уран оҥоһуктарбыт өссө элбээн, саҥа талааннар арыллан истиннэр.